Khám Phá Các Giống Nho Trắng: Hướng Dẫn Toàn Diện 2025

Rượu Vang Từ Một Giống Nho (Single Varietal) Và Rượu Vang Phối Trộn (Blend): Điều Gì Tạo Nên Sự Khác Biệt?

Một số lượng lớn các giống nho được sử dụng trong sản xuất rượu vang, và một số lượng thậm chí còn lớn hơn các loại rượu vang được làm từ sự pha trộn của hai hoặc nhiều giống nho này. Rượu vang đơn giống (single varietal) không nhất thiết ngon hơn rượu vang được làm từ sự pha trộn các giống nho (blend). Trong nhiều trường hợp, sự pha trộn tạo ra một loại rượu vang có độ cân bằng tốt hơn.

Một lưu ý quan trọng:

• Tại các quốc gia EU, tất cả các loại rượu vang được bán dưới tên một giống nho duy nhất phải chứa tối thiểu 85% nho đó.
• Tại Hoa Kỳ và nhiều quốc gia Tân Thế Giới khác, tỷ lệ tối thiểu là 75%.

Theo xu hướng của rượu vang Alsace (vốn thường được bán dưới tên của giống nho), ngày nay rất nhiều loại rượu vang được tiếp thị theo cách này. Vì vậy, điều quan trọng là các chuyên gia thử nếm (sommelier) phải có kiến thức về đặc điểm của các giống nho và hỗn hợp pha trộn phổ biến nhất để có thể kết hợp rượu vang với món ăn và tư vấn cho khách hàng lựa chọn rượu vang.

Phong Cách Rượu Vang: Tân Thế Giới (New World) vs. Cựu Thế Giới (Old World)

Việc xác định rượu vang bằng đánh giá cảm quan cũng là một thuộc tính hữu ích của một sommelier chuyên nghiệp. Mặc dù đặc tính của rượu vang được sản xuất từ một giống nho cụ thể thay đổi tùy theo vùng và cách thức trưởng thành (ví dụ như ủ trong thùng gỗ sồi hoặc không ủ sồi), các chỉ số cơ bản vẫn được giữ nguyên.

• Rượu vang phong cách Tân Thế Giới (New World): Thường có hương thơm và hương vị đậm đà trái cây (fruit-forward/fruit-driven) và nồng độ cồn cao hơn.
• Rượu vang phong cách Cựu Thế Giới (Old World): Thường ít hương trái cây hơn, thể hiện nhiều đặc tính khoáng chất hoặc đất, tinh tế hơn và kín đáo hơn.

Hướng dẫn sau đây nhằm mục đích giới thiệu tổng quan về các đặc điểm chung của các giống nho, hỗ trợ những người mới học thử nếm bắt đầu nhận biết những đặc điểm này trong rượu vang, chứ không phải là một mô tả cuối cùng về chúng.

Khám Phá Chi Tiết Các Giống Nho Trắng Phổ Biến

Dưới đây là danh sách và mô tả chi tiết các giống nho trắng quan trọng mà bạn cần biết:

Albariño (Alvarinho)

• Tổng quan: Được trồng rộng rãi ở vùng Rias Baixas, Tây Ban Nha và được biết đến với tên Alvarinho ở vùng Vinho Verde, Bồ Đào Nha.
• Đặc điểm chính:
  • Màu sắc: Màu vàng rơm từ nhạt đến trung bình.
  • Hương thơm: Rất thơm, với các nốt hương của đào chín, mơ và vỏ chanh.
  • Vị: Thành phần khoáng chất, độ axit tươi mát.
  • Loại vang: Vang khô.

Chardonnay

• Tổng quan: Có lẽ là giống nho trắng làm rượu vang phổ biến nhất, được trồng rộng rãi trên toàn thế giới ở các vùng khí hậu mát mẻ, ấm áp và nóng. Phát triển đặc biệt tốt trên đất giàu canxi. Là giống nho trắng cổ điển của Burgundy và Champagne.
• Đặc điểm theo vùng:
  • Cựu Thế Giới (ví dụ: Chablis, Côte de Beaune - Burgundy):
    • Chablis: Chanh, táo xanh, hạt phỉ, khoáng chất đá phấn, độ axit cao.
    • Côte de Beaune: Chanh, táo, lê, vỏ dưa lưới, đá phấn, bơ, kẹo bơ cứng, hương gỗ sồi, axit.
    • Champagne: Tạo sự tinh tế và thanh lịch, là giống nho duy nhất của Blanc de Blancs Champagne. Hợp với việc trưởng thành trong thùng gỗ sồi nhỏ ở Burgundy.
  • Tân Thế Giới (ví dụ: Mỹ, Úc, New Zealand (Đảo Bắc), Nam Phi, Chile):
    • Vang khô đến hơi ngọt (off-dry).
    • Hương trái cây chín đậm đà: chanh/chanh xanh, táo, lê, dưa lưới Charentais.
    • Kem bơ, nồng độ cồn cao.
    • Nhiều loại Chardonnay, đặc biệt là phong cách Tân Thế Giới, được trưởng thành trong gỗ sồi, có thể thêm tannin gỗ, hương bánh mì nướng, vani, quế, đinh hương, dừa.

Chenin Blanc

• Tổng quan: Được trồng rộng rãi ở các vùng trung lưu Loire của Anjou và Touraine (Pháp). Nổi tiếng với việc sản xuất Vouvray, Saumur, Coteaux-du-Layon và Savennières.
• Đặc điểm chính (Loire):
  • Độ axit: Trung bình cao đến cao.
  • Hương vị: Cam quýt, táo nướng, mật ong, cùng với đặc tính khoáng chất của len ẩm (wet wool).
  • Phong cách vang:
    • Savennières: Vang trắng không sủi từ khô đến ngọt vừa.
    • Vouvray & Saumur: Khô, vừa hoặc ngọt, không sủi hoặc sủi bọt, nồng độ cồn trung bình.
    • Coteaux-du-Layon: Ngọt vừa đến ngọt, bị ảnh hưởng bởi nấm botrytis (thối cao quý) trong những năm tốt, nồng độ cồn cao hơn.
• Phong cách khác (Nam Phi, Mỹ): Thể hiện nhiều đặc tính trái cây nhiệt đới và chín mọng hơn, ít đặc tính len ẩm hơn.

Colombard

• Tổng quan: Được sử dụng trong sản xuất Armagnac và Cognac, cũng như brandy Nam Phi.
• Đặc điểm chính:
  • Sản xuất rượu vang bàn (table wine) đơn giống có vị nhẹ.
  • Thường được sử dụng như một phần của hỗn hợp pha trộn.
• Vùng trồng: Pháp, Nam Phi, California, Úc.

Folle Blanche (Picpoul, Gros Plant)

• Tổng quan: Được sử dụng trong sản xuất Cognac và Armagnac dưới tên Picpoul, và trong sản xuất Gros Plant ở vùng Muscadet.
• Đặc điểm chính:
  • Rượu vang trắng mỏng, khô, có độ axit cao.
  • Lý tưởng cho sản xuất Cognac và Armagnac.

Grüner Veltliner

• Tổng quan: Giống nho được trồng rộng rãi nhất ở Áo.
• Đặc điểm chính:
  • Phong cách vang: Khô.
  • Hương vị: Chanh, đôi khi có trái cây lạ, đậu xanh, tiêu trắng, hương củ cải cùng với đặc tính khoáng chất mạnh mẽ.

Gewürztraminer

• Tổng quan: Rượu vang thường từ khô đến ngọt vừa.
• Đặc điểm chính:
  • Độ axit: Thấp đến trung bình.
  • Hương vị: Cay, hương hoa, rất thơm, đậm đà trái cây với bó hoa có mùi nước hoa rõ rệt.
• Vùng trồng: Alsace (Pháp), Úc, Áo, Chile, Đức, Ý, New Zealand, Mỹ.

Grenache Blanc

• Tổng quan: Có nguồn gốc từ Tây Ban Nha nhưng được trồng rộng rãi hơn ở Nam Rhône và miền nam nước Pháp.
• Đặc điểm chính:
  • Độ axit: Giòn, làm cho nó trở thành một giống nho tuyệt vời để pha trộn ở những vùng sản xuất rượu vang từ ấm đến nóng này.

Marsanne

• Tổng quan: Một giống nho trắng chính ở Rhône, cũng được trồng ở miền nam nước Pháp, California và Úc.
• Đặc điểm chính:
  • Màu sắc: Màu đậm.
  • Độ axit: Thấp.
  • Body: Đầy đặn (full-bodied), vang khô.
  • Hương vị: Thường thể hiện đặc tính hạnh nhân nghiền (marzipan) nhẹ, và thường được pha trộn với các giống nho khác.

Müller-Thurgau

• Tổng quan: Được trồng rộng rãi ở Đức, Áo, Anh và ở mức độ giảm dần ở New Zealand. Được cho là sự lai tạo giữa hai dòng Riesling sông Rhine và Chasselas de Courtillier (Madeline Royale).
• Đặc điểm chính:
  • Chín sớm hơn nhưng ở đẳng cấp thấp hơn nhiều so với Riesling.
  • Độ axit: Trung bình.
  • Hương thơm: Bó hoa nở, hương nho khô/muscat nhẹ.

Muscadet (Melon de Bourgogne)

• Tổng quan: Giống nho duy nhất được sử dụng trong sản xuất Muscadet ở Thung lũng Loire.
• Đặc điểm chính:
  • Phong cách vang: Khô.
  • Hương vị: Chanh, bưởi và đặc tính khoáng chất mạnh mẽ.
  • Độ axit: Cao, nồng độ cồn trung bình.

Muscat

• Tổng quan: Có ba loại chính: Muscat Blanc à Petits Grains, Muscat d'Alexandrie và Muscat Ottonel.
• Đặc điểm chính:
  • Sản xuất một loạt các loại rượu vang từ Muscats khô từ Alsace và Úc đến rượu mùi ngọt và rượu VDN (Vin Doux Naturel) từ miền nam nước Pháp và Hy Lạp.
  • Asti, Muscat de Beaumes-de-Venise và Muscat de Samos là ba loại rượu vang nổi tiếng toàn cầu được sản xuất từ giống nho này.
• Vùng trồng: Nhiều quốc gia sản xuất rượu vang, bao gồm Pháp, Hy Lạp, Ý và Mỹ.

Pinot Blanc (Pinot Bianco, Weissburgunder)

• Tổng quan: Có lẽ được biết đến nhiều nhất như một giống nho của Alsace, nhưng được trồng rộng rãi ở Áo, Ý (Pinot Bianco), Đức (Weissburgunder), Đông Âu, California và Canada.
• Đặc điểm chính:
  • Đặc điểm thay đổi đáng kể tùy theo quốc gia.
  • Rượu vang thường khô với nồng độ cồn tốt.
  • Nhẹ hơn nhưng có đặc điểm tương tự như Chardonnay không ủ sồi (thường bị nhầm lẫn cả trong vườn nho và trong ly).

Pinot Gris (Pinot Grigio, Ruländer, Grauerburgunder, Malvasia)

• Tổng quan: Có quan hệ họ hàng gần với Pinot Noir và có vỏ màu hồng, tím nhạt. Được biết đến như một giống nho của Alsace và được xếp vào loại quý tộc ở đó.
• Đặc điểm chính (phong cách Alsace):
  • Rượu vang thường khô.
  • Hương vị: Hương hoa, đào trắng, hương mơ nhẹ, cùng với đặc tính cay nồng mạnh mẽ.
• Tên gọi khác và phong cách:
  • Ý, Mỹ: Pinot Grigio (thường nhẹ hơn, tươi mát hơn).
  • Đức, Áo: Ruländer, Grauerburgunder.
  • Malvasia/Malvoisie: Sản xuất rượu vang ngọt ở một số quốc gia.
• Vùng trồng: Đông Âu, Áo, Đức, Ý, Mỹ.

Rhine Riesling (Riesling)

• Tổng quan: Giống nho trắng cổ điển của Đức. Sản xuất rượu vang Rhine và Mosel chất lượng rất cao và rượu vang chất lượng hàng đầu ở Alsace, Áo, Úc, New Zealand, Mỹ, Chile và Nam Phi.
• Đặc điểm chính (Đức, Alsace):
  • Chất lượng khoáng.
  • Hương vị: Lê, táo vàng/xanh, đào trắng, một số nốt hương cam quýt, hoa và mật ong.
  • Độ axit: Tốt.
  • Riesling lâu năm thường thể hiện đặc tính xăng dầu (petrol).
• Lưu ý: Nhiều loại rượu vang được gọi là Riesling ở các quốc gia khác ngoài Pháp và Đức không phải là Rhine Riesling và tên này thường được áp dụng cho các giống nho kém chất lượng hơn.

Roussanne

• Tổng quan: Sản xuất rượu vang nhẹ, độ axit cao, có mùi thảo mộc và thơm.
• Đặc điểm chính:
  • Thường được pha trộn với Marsanne cho các loại rượu vang như Hermitage Blanc và Châteauneuf du Pape Blanc (Thung lũng Rhône).
• Vùng trồng: Một lượng nhỏ đã được trồng ở Úc và Mỹ.

Sauvignon Blanc (Fumé Blanc)

• Tổng quan: Có nguồn gốc từ Pháp và sản xuất rượu vang tuyệt vời ở Loire và Bordeaux. Mặc dù không phải là bản địa của New Zealand, nhưng có lẽ nó đạt đến đỉnh cao ở đó.
• Đặc điểm chính:
  • Phong cách vang: Khô, tươi mát, thường đạt đỉnh trong vòng năm năm.
  • Loire (Sancerre, Pouilly-Fumé): Phong cách nhẹ nhàng và phức hợp. Bó hoa của lá lý chua đen hoặc quả cơm cháy, hơi cỏ với hương vị phúc bồn tử cam quýt.
  • Bordeaux: Pha trộn với Sémillon để sản xuất rượu vang trắng Graves khô và Sauternes, Barsac rất ngọt.
  • New Zealand (Marlborough): Phong cách rõ nét hơn. Thường thể hiện đặc tính cỏ xanh cắt hoặc măng tây.
  • Úc, Chile: Đặc tính này ít rõ ràng hơn.
  • California (Fumé Blanc): Thiếu cường độ, ít đặc điểm trên hơn và mềm mại hơn với hương thơm ngát hơn.

Sémillon

• Tổng quan: Ở Sauternes và Barsac, Sémillon thu hút nấm botrytis cinerea (thối cao quý) trong điều kiện thuận lợi.
• Đặc điểm chính:
  • Pha trộn với Sauvignon Blanc (cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thối cao quý) và nho Muscadelle, nó tạo ra một số loại rượu vang trắng ngọt tuyệt vời nhất thế giới.
  • Ở Graves, nó được pha trộn với Sauvignon Blanc để làm rượu vang khô.
  • Hương vị: Đặc tính béo ngậy như sáp, hương thơm nhẹ của cam quýt, dưa và sung.
• Vùng trồng và phong cách:
  • Úc (Hunter Valley), New Zealand: Rất thành công, sản xuất rượu vang khô và rượu vang ngọt thu hoạch muộn hoặc bị ảnh hưởng bởi botrytis; thường được pha trộn với Chardonnay.
  • Mỹ, Nam Phi, Chile: Sản xuất rượu vang khô và ngọt, thường được pha trộn với Chardonnay hoặc Sauvignon Blanc.
  • California, Úc: Được sử dụng để làm rượu vang ngọt thu hoạch muộn hoặc bị ảnh hưởng bởi botrytis.
  • Một số khu vực ở Pháp hiện đang sử dụng Sémillon làm giống nho đơn lẻ.

Sylvaner (Silvaner, Johannisberger)

• Tổng quan: Được trồng ở Đức, Alsace, Áo và trung Âu; có lẽ tốt nhất ở Franconia (Đức). Cũng sản xuất rượu vang tốt ở Thụy Sĩ dưới tên Johannisberger.
• Đặc điểm chính:
  • Rượu vang Sylvaner thường kém thanh lịch hơn Riesling và có hậu vị mềm mại hơn.

Torrontés

• Tổng quan: Là sự lai tạo giữa Muscat của Alexandria và giống nho Mission (Criolla Chica ở Argentina).
• Đặc điểm chính:
  • Thơm, với hương vị mạnh mẽ tương tự như Muscat và Gewürztraminer.
  • Ba phân loại phụ: Torrontés Mendocin, Torrontés Riojano và Torrontés Sanjuanino. Torrontés Riojano là tốt nhất và được trồng rộng rãi nhất.

Trebbiano (Ugni Blanc, St-Émilion)

• Tổng quan: Giống nho trắng chính được trồng ở Ý, nơi nó sản xuất rượu vang trắng khô nhẹ, tươi mát.
• Đặc điểm chính và sử dụng:
  • Ý: Pha trộn với các giống nho khác, được sử dụng trong sản xuất Soave, Frascati và Orvieto; một tỷ lệ nhỏ được phép trong Chianti.
  • Pháp (Ugni Blanc): Được trồng và sử dụng trong sản xuất Armagnac và Cognac (nơi nó được biết đến với tên St-Émilion).

Viognier

• Tổng quan: Giống nho tạo nên Condrieu và Château Grillet ở bắc Rhône. Được phép sử dụng tới 20% trong Côte Rôtie (rượu vang đỏ tuyệt vời cùng khu vực).
• Đặc điểm chính:
  • Màu sắc: Vàng đậm.
  • Hương vị: Rất thơm với hương đào và mơ mạnh mẽ.
  • Rượu vang từ vùng khí hậu ấm hơn có nồng độ cồn cao.
• Vùng trồng: Hiện đang được trồng ở vùng Languedoc và Roussillon của Pháp, Mỹ và Úc.
  • Úc: Ngoài sản xuất rượu vang trắng, còn được pha trộn với Shiraz.

Kết Luận: Hành Trình Khám Phá Hương Vị Bất Tận

Thế giới các giống nho trắng vô cùng đa dạng và mỗi loại đều mang một câu chuyện riêng, một bản sắc hương vị độc đáo. Hiểu biết về chúng không chỉ giúp bạn tự tin hơn khi lựa chọn rượu vang mà còn mở ra một hành trình khám phá ẩm thực và văn hóa đầy thú vị. Hy vọng rằng hướng dẫn chi tiết này sẽ là nền tảng vững chắc cho những trải nghiệm rượu vang tuyệt vời của bạn trong tương lai.

Đừng ngần ngại thử nghiệm và tìm ra giống nho trắng yêu thích của riêng mình. Mỗi ly vang là một khám phá mới!