Hệ Thống Phân Hạng Rượu Vang Pháp AOP, IGP & Cru (2025)

1. Vin de France – Cấp cơ bản

Trước năm 2009 được gọi là Vin de Table, Vin de France là cấp độ thấp nhất trong hệ thống phân hạng. Rượu phải được sản xuất hoàn toàn từ nho có nguồn gốc tại Pháp, được phép ghi giống nho và niên vụ nhưng không được ghi vùng sản xuất. Loại rượu này phổ biến cho mục đích uống hàng ngày, không yêu cầu ủ lâu và thường được dùng làm rượu nền cho vermouth hoặc rượu pha chế khác.

2. IGP (Indication Géographique Protégée) – Cấp độ trung gian

Trước đây gọi là Vins de Pays, IGP là phân hạng được EU công nhận, dùng cho rượu có tính địa lý bảo hộ nhưng không bắt buộc tuân thủ nghiêm ngặt như AOP. IGP cho phép ghi giống nho, niên vụ và cần tối thiểu 85% giống nho ghi trên nhãn. Nếu có 2 giống, phải đạt 100% từ hai giống đó. Đặc biệt, IGP cho phép sử dụng gỗ sồi ngâm (oak chips) giúp giảm chi phí sản xuất.

Các IGP vùng lớn gồm:

• IGP d'Oc (Languedoc-Roussillon)
• IGP l'Atlantique (Bordeaux, Dordogne)
• IGP Comté Tolosan (Sud-Ouest)
• IGP Jardin de la France (Loire Valley)
• IGP Comtes Rhodaniens (Rhône)
• IGP Portes de la Méditerranée (Provence và Corsica)

Hiện nay, IGP chiếm đến 25% sản lượng rượu vang Pháp và được ưa chuộng vì tính linh hoạt và khả năng cạnh tranh quốc tế cao.

3. AOP/AOC – Phân hạng cao nhất

AOC (Appellation d'Origine Contrôlée) là tên gọi truyền thống tại Pháp, còn AOP (Appellation d'Origine Protégée) là thuật ngữ tương đương do EU chuẩn hóa. Các rượu được dán nhãn AOC/AOP phải tuân thủ hàng loạt tiêu chí khắt khe như:

• Vị trí địa lý (commune, district, vùng)
• Giống nho được phê duyệt
• Mật độ trồng, sản lượng giới hạn
• Phương pháp canh tác & sản xuất
• Độ cồn tối thiểu và đặc điểm hương vị
• Vượt qua hội đồng nếm thử do INAO tổ chức

Ví dụ cụ thể: Hệ phân cấp trong Bordeaux

1. AOC Pauillac – chỉ áp dụng cho rượu từ commune Pauillac (Haut-Médoc), yêu cầu rất khắt khe.
2. AOC Haut-Médoc – rộng hơn, cho phép pha trộn giữa các commune trong Haut-Médoc.
3. AOC Médoc – bao gồm cả Haut-Médoc và Bas-Médoc, tiêu chuẩn thấp hơn.
4. AOC Bordeaux Supérieur – độ cồn tối thiểu cao hơn 1% so với AOC Bordeaux.
5. AOC Bordeaux – phân hạng thấp nhất nhưng vẫn thuộc hệ thống AOC.

Chi tiết quan trọng

Nhãn rượu ghi rõ tên château, commune hoặc vùng thì rượu đó phải thật sự đến từ vùng đó, dù có thể được phân phối dưới AOC cấp thấp hơn. Một số AOC rất nhỏ chỉ dành cho một vườn nho duy nhất như:

• Château Grillet (Condrieu, Rhône)
• Romanée-Conti (Côte de Nuits)
• La Coulée de Serrant (Savennières, Loire)

4. Cru Classé & Cru Bourgeois

📌 Grand Cru Classé

Hệ thống phân hạng độc lập (không phải AOC), bắt đầu từ năm 1855 theo lệnh của Napoleon III, chủ yếu áp dụng cho Médoc, Sauternes và một phần Graves. Gồm các cấp từ 1er Cru đến 5e Cru. Dù mang tên Grand Cru nhưng vẫn nằm trong hệ AOC (thường là Pauillac, Margaux, Saint-Julien…)

📌 Cru Bourgeois

Ra đời năm 1932, nhưng chỉ được Pháp công nhận chính thức vào năm 2009. Phân hạng gồm 3 cấp:

• Cru Bourgeois Exceptionnel
• Cru Bourgeois Supérieur
• Cru Bourgeois

Được đánh giá định kỳ 5 năm, theo dõi cả vườn nho và quá trình vinification, sau đó trải qua tasting. Nếu đạt chuẩn, chai rượu được in dấu CB và năm kiểm định.

5. Vins Délimités de Qualité Supérieure (VDQS) – Đã bị loại bỏ

VDQS từng là cấp nằm giữa Vins de Pays và AOC, nhưng đã bị xóa bỏ, các nhà sản xuất thuộc nhóm này phải nộp đơn để được công nhận là IGP hoặc AOC.

📌 Tóm Tắt Phân Hạng Rượu Vang Pháp

📩 Kết Luận

Hệ thống phân hạng rượu vang Pháp là một trong những nền tảng phức tạp nhưng thiết yếu nhất đối với người yêu vang, nhà đầu tư, hoặc người học chứng chỉ chuyên nghiệp như CMS hay WSET. Việc hiểu rõ các cấp độ AOC, IGP và các phân hạng đặc biệt như Cru Classé sẽ giúp bạn đánh giá giá trị thật sự của chai rượu, và chọn đúng theo mục tiêu sử dụng.

Bạn muốn được tư vấn chọn rượu Pháp đúng vùng, đúng giống nho, đúng ngân sách? Hãy liên hệ với Old World Wine – nơi Lily Trần cùng đội ngũ chuyên gia sẵn sàng đồng hành cùng bạn.